„Zagórzanie” to grupa etniczna górali, do której należą mieszkańcy Gminy Mszana Dolna. Nazwa ta wywodzi się od słów „za górami” – zagórzanie. Związane jest to z tym, iż oddzieleni są na południu wałem Gorców od sąsiednich Podhalan, na północnym wschodzie grzbietami Ćwilina, Mogielicy i Śnieżnicy od sąsiednich Lachów, zaś na północnym zachodzie pasma górskie Bydłoniowej, Szczebla i Lubonia oddzielają ich od grupy zwanej Kliszczakami. W ten sposób teren Zagórzan tworzy zwarte terytorium ze wszystkich stron otoczone górami.
Zagórzanie posiadają bogatą kulturę i tradycję ludową przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Spośród innych grup etnicznych wyróżnia ich przede wszystkim gwara i strój.
Dokładny opis stroju zagórzańskiego znajdziemy w „Atlasie Polskich Strojów Ludowych. Strój Zagórzan” Sebastiana Flizaka, wydanym nakładem Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu w 1956 r., Część V, Małopolska, Zeszyt 6. Zeszyty te dostępne są w bibliotekach publicznych na terenie Gminy Mszana Dolna oraz w siedzibie PTL Oddział Mszana Dolna. Opis stroju zagórzańskiego znajdziemy również m. in. w książce „Kultura ludowa Górali Zagórzańskich” pracy zbiorowej pod redakcją Urszuli Janickiej – Krzywdy, Oficyna Wydawnicza „Wierchy” Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK, Kraków 2013 oraz „Zagórzanie Tradycja. Muzyka. Taniec” Piotra Lulka, Kasina Wielka 2015. W pozycjach tych znajdziemy również opis obrzędów, jakie Zagórzanom towarzyszyły i towarzyszą w ciągu całego roku.
Zdobienia stroju zagórzańskiego oraz rekwizyty związane z obrzędami i tradycją tego regionu można obejrzeć na stałej ekspozycji w Muzeum Orkana w Rabce – Zdroju fot. oraz podczas występów m.in. Zespołu Regionalnego „Kasinianie – Zagórzanie” lub Orkiestry Dętej „Echo Gór” (galerie zdjęć zespołów regionalnych i orkiestr dostępne na stronie internetowej Gminy Mszana Dolna w zakładce Nasza Gmina/Kultura).
Tradycyjne gorsety zagórzańskie tworzą również twórcy z terenu Gminy Mszana Dolna. Efekty ich pracy można zobaczyć m. in. na stronie internetowej Gminy Mszana Dolna w zakładce Nasza Gmina/Kultura/Twórcy. Przykładowe prace można zobaczyć również tutaj.
Niekwestionowanym źródłem informacji na temat gwary tego regionu jest „Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej)” prof. Józefy Kobylińskiej, wydany przez Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji, Kraków 2001.
